Marek, còn được biết đến như “ung thư truyền nhiễm,” đã được đánh giá là “căn bệnh thế kỷ” trong ngành chăn nuôi gà. Căn bệnh này gây ra những thiệt hại nghiêm trọng và ảnh hưởng lớn đến mặt kinh tế của người chăn nuôi gà. Hy vọng rằng bài viết này sẽ mang lại thông tin hữu ích và hỗ trợ cho cộng đồng chăn nuôi gà.
Gà bị Marek là gì?
Bệnh Marek là một loại bệnh ung thư truyền nhiễm được gây ra bởi nhóm virus Herpes type B trên gà. Khi virus này xâm nhập vào cơ thể, nó tồn tại vô thời hạn và trở thành nguồn lây bệnh cho các cá thể gà khác. Đây là một bệnh lý có tính chất lây truyền và ảnh hưởng đến sức khỏe của đàn gà, có thể tạo ra tác động kéo dài trong cộng đồng chăn nuôi.
Nguyên nhân gây bệnh Marek ở gà
Bệnh Marek ở gà có nguyên nhân chính là do virus Herpes Virus, một loại virus thuộc họ Herpesviridae. Những virus này trưởng thành chủ yếu ở lớp biểu mô nang lông, và sau đó, chúng được phóng thích vào môi trường bên ngoài, lây nhiễm chủ yếu qua đường hô hấp.
Tại Việt Nam, bệnh Marek xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1978 và thường được biết đến với một số tên gọi như teo chân gà, ung thư gà, hoặc hội chứng khối u.
Triệu chứng bệnh Marek ở gà
Bệnh Marek ở gà thường có những triệu chứng đặc trưng như:
- Sự tăng sinh cao độ của các tế bào lympho, gây ra sự xuất hiện của các khối u ở tổ chức thần kinh ngoại biên, cơ quan nội tạng, da và cơ của gà. Những triệu chứng này có thể dẫn đến rối loạn vận động và thậm chí gây bại liệt.
- Chân và cánh của gà bị ảnh hưởng, có những trường hợp chúng dần chuyển từ trạng thái bán liệt sang liệt hẳn, đặc biệt có trường hợp lệch chân rõ ràng.
- Ngoài ra, bệnh Marek còn được nhận diện qua các triệu chứng khác như sự giảm khả năng nhìn, sưng gồ lên ở da xung quanh nang lông (bướu ở nang lông).
- Gà có thể thể hiện dấu hiệu thở khó, yếu ớt, mệt mỏi, giảm cân, và ăn uống ít. Đây là những biểu hiện rõ ràng của bệnh Marek ở gà.
Bệnh tích
Gà mắc bệnh Marek thường có các bệnh tích đặc trưng như sau:
Trường hợp chết:
- Xác gà thường gầy mòn.
- Một chân đưa về phía trước, một chân đưa về phía sau.
Thể cấp tính:
- Da gà sần sùi, lỗ chân lông nở to và dày lên từng cục.
- Các khối u xuất hiện ở nhiều nơi trong cơ thể, bao gồm phổi, gan, lách, thận, buồng trứng, và dịch hoàn.
Thể u lan tràn:
- Gan, lách sưng to nhiều lần so với bình thường, nhạt màu và bở.
- Khối u có thể xuất hiện ở nhiều cơ quan khác nhau như túi Fabricius, phổi, buồng trứng, dịch hoàn, v.v.
Thể u hạt:
- Mặt gan trở nên sần sùi với nhiều nốt to nhỏ, màu trắng xám.
- Khối u có thể phát hiện ở đường tiêu hóa như dạ dày tuyến, thành ruột, làm dày tổ chức này.
- U ở cơ làm tổ chức cơ phồng to, mặt cắt khối u màu trắng xám do thâm nhiễm bạch cầu.
Cách phòng bệnh Marek ở gà
Để phòng ngừa bệnh Marek ở gà, các biện pháp cần thực hiện bao gồm:
- Tiêm vaccine cho gà con 1 ngày tuổi.
- Quản lý đàn gà chặt chẽ, nuôi theo nguyên tắc “cùng vào cùng ra” và duy trì mật độ nuôi hợp lý.
- Thực hiện các biện pháp vệ sinh thú y nghiêm ngặt, bao gồm làm sạch lông hàng ngày và đốt lông để tiêu diệt virus.
- Phun khử trùng chuồng trại định kỳ mỗi tuần bằng MEBI-IODINE.
- Tiêm vacxin định kỳ để tăng cường miễn dịch cho đàn gà.
- Cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, vitamin và chất điện giải để tăng sức đề kháng cho gà chống lại các yếu tố gây bệnh.
Cách trị bệnh Marek ở gà
Đối với bệnh Marek ở gà, không có thuốc đặc trị. Khi phát hiện bệnh, cần tăng cường sức đề kháng với vitamin C và chất điện giải. Cách ly đàn mắc bệnh, không vận chuyển gà nhiễm bệnh ra khỏi đàn.
Tiêu hủy đàn mắc bệnh bằng cách đốt và chôn, sau đó xử lý chất tồn dư. Vệ sinh và tiêu độc chuồng trại định kỳ bằng cách phun thuốc sát trùng MEBI-IODINE. Tránh nhập gà giống trong thời gian xử lý đàn và để trống chuồng ít nhất 6 tháng.
Bài viết trên cung cấp thông tin chi tiết về căn bệnh Marek ở gà, giúp bà con chăn nuôi hiểu rõ hơn về bệnh lý này và cách phòng tránh. Bài viết là nguồn thông tin hữu ích để bà con chăn nuôi có thể áp dụng trong quá trình quản lý đàn gà của mình. Chúc bà con chăn nuôi gặt hái được nhiều thành công trong công việc chăn nuôi của mình.