Bệnh đầu đen ở gà là một trong những vấn đề sức khỏe quan trọng trong ngành chăn nuôi gà. Với sự phát triển nhanh chóng của ngành chăn nuôi, việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh đầu đen là hết sức quan trọng để duy trì sức khỏe và sản xuất hiệu quả trong đàn gà.
Bệnh đầu đen ở gà là gì?
Bệnh đầu đen, hay còn được biết đến như bệnh kén ruột và viêm gan ruột ở gà, tiềm ẩn nguy cơ tỷ lệ tử vong cao và ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất chăn nuôi
Nguyên nhân của bệnh đầu đen ở gà
Bệnh đầu đen xuất phát từ việc đơn bào Histomonas meleagridis ký sinh ở niêm mạc manh tràng và gan, gây ra các triệu chứng đặc trưng. Loại bệnh này thường ảnh hưởng đặc biệt đến gà, gà tây nuôi chăn thả, bán chăn thả, và một số loài chim khác.
Nó thường phát triển ở gà từ 2 tuần tuổi đến 4 tháng tuổi, và thậm chí ảnh hưởng đến gà giai đoạn sinh sản nuôi chăn thả trong môi trường ô nhiễm.
Triệu chứng của bệnh đầu đen ở gà
Triệu chứng bệnh đầu đen ở gà bao gồm:
- Sốt cao (43 – 44°C), biểu hiện rét, đứng im, rụt cổ, mắt nhắm nghiền, xù lông và run rẩy.
- Gà thường có thái độ ẩn mình, giữ đầu vào nách, tìm ánh sáng mặt trời hoặc bóng điện để sưởi. Ngoài ra, gà bị giảm ăn, uống nhiều nước, phát hiện tiêu chảy phân loãng màu vàng trắng hoặc vàng xanh. Khi bệnh tiến triển, có hiện tượng bỏ ăn, mào thâm tím, da mép và vùng đầu có thể chuyển sang màu xanh hoặc thậm chí xanh đen, do Histomonas meleagridis ký sinh gây ra.
- Bệnh kéo dài từ 10 – 20 ngày, dẫn đến tình trạng gà gầy và tỷ lệ chết cao, thường diễn ra vào ban đêm và có thể lên đến 80 – 90%.
Bệnh tích
– Bệnh tích ở gan thường bao gồm sự sưng to của cơ quan và xuất hiện các vết hoại tử tròn như hoa cúc, có viền trắng.
– Trong khi đó, ở manh tràng, bệnh thường thể hiện bằng sự sưng to của cơ quan, việc tăng sinh dày và gồ ghề của thành ruột, cùng với chất chứa bên trong có dạng cứng chắc và màu trắng tạo khối như kén. Hiện tượng này được biết đến với tên gọi là bệnh kén ruột, và đôi khi kén ruột có thể xuất hiện trên manh tràng và ruột già.
Tác hại của bệnh đầu đen ở gà
Bệnh đầu đen gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với gà, bao gồm:
- Tăng tỷ lệ tử vong: Bệnh thường đi kèm với tỷ lệ chết cao, đặc biệt là vào giai đoạn từ 10-20 ngày sau khi bệnh xuất hiện. Tỷ lệ chết có thể đạt đến 80-90%, ảnh hưởng lớn đến quy mô chăn nuôi.
- Suy giảm năng suất chăn nuôi: Gà bị nhiễm bệnh thường giảm ăn, dẫn đến suy giảm trọng lượng và tăng tỷ lệ gà gầy.
- Thiệt hại cho doanh nghiệp chăn nuôi: Bệnh đầu đen có thể gây thiệt hại kinh tế lớn cho doanh nghiệp chăn nuôi gà do mất mát về số lượng và trọng lượng của các con gà.
- Gây ra các biến đổi cấu trúc nội tạng: Gan và manh tràng của gà thường bị ảnh hưởng, có thể dẫn đến sưng to, hoại tử và tăng sinh cứng chắc, ảnh hưởng đến chức năng cơ bản của các cơ quan này.
- Làm suy giảm chất lượng sản phẩm: Nếu gà sống sót qua bệnh, chất lượng thịt và trứng có thể bị ảnh hưởng do tác động của bệnh trên cơ thể gà.
Cách phòng bệnh đầu đen ở gà
Chiến lược phòng tránh bệnh đầu đen hiệu quả bao gồm các biện pháp vệ sinh chặt chẽ.
– Đảm bảo thời gian trống chuồng sau mỗi lứa gà và hạn chế nuôi chung gà tây với các giống gà khác, cũng như giữ gà nhiều lứa tuổi tách biệt trong cùng một khu vực. Thực hiện vệ sinh đều đặn, phun khử trùng chuồng nuôi, sân chơi, và vườn thả gà. Rắc vôi bột ở khu vực nuôi để diệt mầm bệnh, đặc biệt là sau mỗi mưa. Định kỳ tẩy giun cho gà và dọn sạch phân sau khi tẩy cũng là biện pháp quan trọng.
– Ở những vùng có nguy cơ bệnh, khi gà trên 20 ngày tuổi, có thể sử dụng dung dịch phòng bệnh như 1g thuốc tím hoặc 2g sulfat đồng pha với 10 lít nước, uống cho gà trong 1 – 2 giờ. Trong trường hợp thừa, cần đổ bỏ và lặp lại mỗi 20 ngày.
– Đối với những chuồng nuôi và bãi chăn thả gà mắc bệnh đầu đen, quá trình trống chuồng ít nhất 30 ngày trước khi nuôi mới là quan trọng. Trong giai đoạn trống chuồng, thực hiện vệ sinh chuồng nuôi và bãi chăn thả sạch sẽ, thu gom chất thải sinh học hoặc đốt. Định kỳ phun khử trùng và rắc vôi, cũng như cuốc đất để diệt giun đất, giúp giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh.
Thuốc đặc trị bệnh đầu đen ở gà
– Sử dụng thuốc chuyên trị bệnh đầu đen SULFAMONOMETHOXINE theo hướng dẫn của nhà sản xuất là một phương pháp hiệu quả để điều trị bệnh.
– Bổ sung vitamin cho gà có thể giúp kích thích quá trình hồi phục nhanh chóng và nâng cao sức khỏe tổng thể của gà. Việc này không chỉ hỗ trợ quá trình trị bệnh mà còn giúp tăng cường đề kháng, ngăn chặn sự tái phát của bệnh đầu đen và các bệnh khác.
– Ngoài ra, việc bổ sung men tiêu hóa sau khi kết thúc liệu trình kháng sinh cũng là một biện pháp quan trọng để duy trì sức khỏe tốt cho đàn gà.
– Đối với việc sử dụng thuốc tím hoặc SUNFAT ĐỒNG, có thể pha 19g thuốc tím hoặc 2g SUNFAT ĐỒNG với 10 lít nước và cho gà uống trong khoảng 2 giờ. Việc này nên được thực hiện một lần mỗi tháng để duy trì sự hiệu quả trong phòng tránh và điều trị bệnh đầu đen. Kết hợp với xử lý giun đất, điều này sẽ giúp tăng cường hiệu quả của quá trình điều trị.
– Bệnh đầu đen ở gà là căn bệnh rất phổ biến xảy ra trên gà thả vườn. Với thuốc đặc trị Sulfamonomethoxine, công thêm việc xử lý giun đất ký sinh sẽ giúp điều trị bệnh hiệu quả hơn.
Sự đa dạng trong lựa chọn thuốc trị bệnh cầu trùng ở gà, kết hợp với các biện pháp quản lý chặt chẽ, sẽ giúp giảm thiểu rủi ro lây nhiễm bệnh đầu đen và duy trì sức khỏe ổn định cho đàn gà. Qua đó, nông dân có thể đảm bảo sự phát triển bền vững của đàn gia cầm và đạt được hiệu suất kinh tế cao trong ngành chăn nuôi.